დეპონირების სამართლებრივი ინსტიტუტი ემსახურება ვალდებულების ჯეროვნად შესრულებას.

მოვალე შეიძლება დაინტერესებული იყოს ნაკისრი ვალდებულების შესრულებით, მაგრამ კრედიტორი აყოვნებდეს შესრულების მიღებას ან მისი ადგილსამყოფელი უცნობი იყოს მოვალისთვის. შეიძლება მოვალისთვის უცნობი გახდეს ისიც, თუ ვინ არის კრედიტორი და ვის მიმართ უნდა შეასრულოს მან ნაკისრი ვალდებულება.

თუ კრედიტორი აყოვნებს შესრულების მიღებას ან უცნობია მისი ადგილსამყოფელი, მოვალე უფლებამოსილია შესრულების საგანი შეინახოს სასამართლოში ან ნოტარიატში, ხოლო ფული ან ფასიანი ქაღალდი შეიტანოს ნოტარიუსის სადეპოზიტო ანგარიშზე. ამ შემთხვევაში ვალდებულება ჩაითვლება შესრულებულად და შეწყვეტილად. ამდენად დეპონირება ენაცვლება ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ვალდებულების შესრულებას, ამიტომაც ეწოდება მას შესრულების სუროგატი.

დეპონირება არის მოვალის უფლება და არა ვალდებულება.  მოვალეს თავად შეუძლია აირჩიოს ნაკისრი ვალდებულების შესრულების დეპონირების გზით შეწყვეტა.

აღსანიშნავია, ის გარემოება, რომ დეპონირებისას, შესრულების საგანი უნდა იყოს შესანახად ვარგისი და არა მალფუჭებადი. დეპონირებაუნარიანი საგნებია: ფული, თამასუქი, ჩეკები, სახელმწიფო ობლიგაციები და სხვა საკრედიტო ან/და ფასიანი ქაღალდები და ფასეულობები.

შესაბამისად, დეპონირებისათვის აუცილებელია, რომ შესრულების საგანი იყოს დეპონირებაუნარიანი და სახეზე უნდა არსებობდეს დეპონირების ერთ-ერთი საფუძველი;

მოვალეს შეუძლია, რომ შენახული საგანი კრედიტორის მიერ მის მიღებამდე უკან დაიბრუნოს. აღნიშნული ქმედების სამართლებრივი შედეგი კი ის არის, რომ ასეთი ქმედების შემთხვევაში შენახვა ვერ ჩაითვლება შემდგარად და ვალდებულება შესრულებულად და შეწყვეტილად.

აღსანიშნავია ის ფაქტიც, რომ მოვალეს უფლება აქვს, წინასწარ გააკეთოს დათქმა იმის თაობაზე, რომ იგი უარს ამბობს შენახული საგნის უკან დაბრუნებაზე.

იმ შემთხვევაში თუ კრედიტორი უარს განაცხადებს შენახული საგნის მიღებაზე, მაშინ ასეთ შემთხვევაში მოვალეს უფლება ეძლევა, რომ უკან დაიბრუნოს ჩაბარებული საგანი. საყურადღებოა, რომ როდესაც კრედიტორი უარს განაცხადებს შესრულების მიღებაზე, აღნიშნული უარი მოვალეს ანიჭებს უფლებას, დაიბრუნოს შესრულების საგანი

გარდა ამისა, მხედველობაშია მისაღები, რომ სასამართლო ან ნოტარტიუსი შესრულების საგანს ინახავს სამ წლამდე ვადით. თუ ამ ვადის განმავლობაში კრედიტორი არ მიიღებს საგანს, ამის შესახებ ეცნობება მოვალეს და მოეთხოვება ჩაბარებული საგნის უკან დაბრუნება. თუ დაბრუნებისათვის საჭირო ვადის განმავლობაში მოვალე არ მიიღებს საგანს, მაშინ იგი ჩაითვლება სახელმწიფო ქონებად.